Zegen of bedreiging?
10 april 2018
Dat Facebook onze gegevens verzamelt en verkoopt aan bedrijven die er dan advertenties op maat mee maken, zou geen nieuws meer mogen zijn. Het lek dat aantoont dat de Britse firma Cambridge Analytica gegevens van Facebook gebruikt heeft om het referendum rond de Brexit én de verkiezing van The Donald te sturen, zou dan ook niet mogen verbazen. Het is marketing in zijn essentiële vorm en maakt deel uit van het DNA van Facebook, Google en Twitter, maar wordt voorgesteld als een daad van menslievendheid die de hele wereld gebruiksvriendelijk met elkaar verbindt, haast activistisch. Marketing, online of niet, heeft maar één doel: winst maken.
Commercieel activisme
Advertentie Heineken bron: YouTube
Pepsi dat een reële scène uit een demonstratie van Black Lives Matter nabootst met de celebrity Kendall Jenner, alsof een stap richting ideale wereld niet zonder Pepsi gezet kan worden. H&M dat vrouwen in alle maten, kleuren en vormen toont, alsof diversiteit niet valt te bereiken zonder het modemerk uit Zweden. Heineken dat duo’s met compleet tegengestelde meningen elkaar beter laat leren kennen, alsof een mens niet tolerant kan zijn zonder een pintje van de Nederlandse bierbrouwer. Charliemag noemt dat commercieel activisme: marketing dat inspeelt op echte problemen door een geëngageerd imago te tonen, maar met winst als uiteindelijk doel. Maar is dat al bij al wel zo slecht? Want blijkbaar doen ngo’s er ook hun voordeel bij.
Facebook, Google et les autres
demise of facebook mkhmarketing (CC BY 2.0)
Het schandaal rond Cambridge Analytica bewijst dat data, in dit geval verzameld door Facebook, gebruikt worden om verkiezingen te manipuleren. Maar de gegevens die
2 miljard Facebookgebruikers op het internet achterlaten worden voornamelijk door bedrijven gekocht en gebruikt om je te bombarderen met
gepersonaliseerde reclame voor talloze producten, maar ook om spaarcentjes af te troggelen door je te verleiden tot het aankopen van
cryptomunten.
Apache vraagt zich af in hoeverre ‘de vrije keuze’ nog vrij is, en bekijkt in welke mate die sociale media daarin een
verantwoordelijkheid hebben, en of de consument zelf geen verantwoordelijkheid draagt. Facebook en Google hebben al aangekondigd dat ze advertenties voor cryptomunten zullen weren tegen de zomer, maar critici stellen zich de vraag of dat geen
censuur is, en of die internetgiganten wel zo
oprecht zijn als ze zich willen voordoen.
Is de democratie in gevaar?
Ben Terrett (CC BY-NC-ND 2.0)
Doorbraak bespreekt het boek
How To Rig an Election van Nick Cheesman en Brian Klaas. Deze twee mannen zeggen dat de
manipulatie rond de
Brexit en de Amerikaanse presidentsverkiezingen maar een
topje van de ijsberg vormen. Dictators overal ter wereld maken gebruik van big data om verkiezingen te manipuleren, want ‘verkiezingen vervalsen om aan de macht te blijven, blijkt vandaag voor tirannen populairder dan geen verkiezingen te houden.’ De onderzoekers besluiten dat de
democratie wereldwijd
onder vuur ligt door een
coalitie van dictators en multinationals.
Artikels
Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand.
Hier vind je meer informatie over Media.21
Discussiepunten
- Bedrijven proberen hun schuldgevoel af te kopen door zich in reclamecampagnes te richten op maatschappelijke problemen. Hoe geloofwaardig is dat als de bedrijfsstructuur daar lijnrecht tegenin gaat?
- Op welke manier kunnen vzw’s en ngo’s baat hebben bij de marketing van grote bedrijven?
- Heb je zelf al stilgestaan bij de impact van reclame? Word je erdoor beïnvloed of laat het je Siberisch koud?
- Ben je je bewust van de gegevens die je achterlaat op het internet (Facebook, Google, Twitter, Instagram, Snapchat, WhatsApp, …)?
- Weet je wat blockchain is?
- Waarom is de crypto-hype gevaarlijk voor legitieme start-ups?
- Is het aan banden leggen van cryptoreclame een goed idee? Maar is de weerstand tegen cryptomunten wel altijd terecht, en de houding van de sociale media oprecht?
- Op welke manier is het gebruik van big data een gevaar voor de democratie?
- ‘Mensen geloven het internet meer dan de werkelijkheid’, staat in het artikel van Doorbraak. Ben je het daarmee eens? Waarom (niet)?
Bijkomende artikels
StampMedia maakte een
Pidmag over activisme.
