Persvrijheid in de wereld

We zijn nog niet aan de nieuwe aardappeltjes

09 mei 2018

Vorige week, op 03 mei, was het Werelddag van de Persvrijheid. Die dag werd in 1993 door de Verenigde Naties in het leven geroepen om het bewustzijn van het belang van een vrije pers te vergroten, zeker ten opzichte van regeringen. Want hoe belangrijk een vierde macht voor de democratie ook is, kritische stemmen worden overal ter wereld nog steeds gemuilkorfd. Journalisten worden vaak met schijnprocessen opgesloten om hen te verhinderen om degelijk onderzoek te verrichten. En sinds begin dit jaar zijn er al 24 journalisten om het leven gekomen.

Interactieve kaart


© StampMedia – Maurizio Ciranni

StampMedia bekeek de jaarlijkse index van Reporters Zonder Grenzen, en lijstte  met een interactieve kaart op waar de meeste, maar ook waar de minste persvrijheid heerst. België staat in de ranglijst op de 7de plaats. Dat is niet slecht. Persvrijheid wordt door de grondwet gegarandeerd. Bovendien heeft ons land een van de strengste wetten wat betreft de bescherming van bronnen. Maar dat wil niet zeggen dat die wetten niet overtreden kunnen worden.

Gevangenisstraf om werk te doen

Ahmet Şık © Murat Başol
Ahmet Şık is een Turkse kritische onderzoeksjournalist die werkt voor de krant Cumhuriyet. Hij zat meer dan een jaar in voorhechtenis en kwam begin maart vrij. MO* sprak met hem in afwachting op een definitieve uitspraak in zijn proces. Officieel wordt hij beschuldigd van medeplichtigheid aan drie verschillende terreurorganisaties met een totaal verschillende achtergrond en identiteit. Daaruit concludeert hij dat het niet gaat om zijn vermeende banden met die organisaties, maar veel meer over zijn journalistieke activiteit, zijn werk dus. Daar heeft de Turkse overheid het moeilijk mee. Samen met dertien collega’s staat Şık terecht.

Wet op fake news legt mensen het zwijgen op

Najib Razak (CC BY-NC-ND 2.0) Firdaus Latif

Maleisië is een van de eerste landen die een wet tegen fake news heeft ingevoerd. Dat lijkt misschien goed nieuws, maar volgens Apache beweren critici dat die wet vooral is ingevoerd om de Maleisische eerste minister Najib Razak uit de wind te zetten. Razak zou betrokken zijn in een corruptieschandaal van miljarden euro’s.

De straffen die de wet opleggen zijn ook geen kattenpis. Journalisten, maar ook burgers, kunnen een boete krijgen van maximaal 105.000 euro en kunnen een celstraf krijgen van maximaal zes jaar. Een Deense staatsburger die uit boosheid foutieve informatie de wereld had ingestuurd, werd veroordeeld tot 2.100 euro of een gevangenisstraf van een maand.

Artikels en discussiepunten

StampMedia: Persvrijheid wereldwijd: een interactief overzicht

  • Waarom is persvrijheid belangrijk?
  • Waar en in welk jaar werd de eerste wetgeving rond persvrijheid ingevoerd?
  • Waarom is bronnengeheim zo belangrijk?

Hier vind je mogelijke antwoorden.

  • Waarom zegt Ahmet Şık het debat rond het proces van hem en zijn collega’s gelijkaardig is aan dat van Edward Snowden?
  • Ken je Edward Snowden?
  • Wat betekent ‘moed’ voor Ahmet Şık?
  • Wie vind jij een moedige persoon?
  • Waarom is strijden voor democratie in Turkije als een gat graven met een speld?

Hier vind je mogelijke antwoorden.

ApacheEerste veroordeelde onder nieuwe Maleisische fake news wet

  • Waarom werd Salah Salem Saleh Sulaiman gestraft?
  • Waar strijdt de Anti-Fake News Act tegen?
Hier vind je mogelijke antwoorden.

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand. 
Hier vind je meer informatie over Media.21